5544 sayılı Kanunun 24. maddesi gereğince Kurum hizmetleri iş mevzuatı hükümlerine göre daimi işçi statüsünde istihdam edilen personel eliyle yürütülür.
MYK münhal(açık) pozisyonları için Maliye Bakanlığı’ndan aldığı daimi işçi kadrolarına İŞKUR'dan sınav sonuçlarına göre gönderilen kişileri istihdam etmek zorundadır. Kamu kurum/kuruluşlarında memur, sözleşmeli ya da işçi statüsünde bulunan kişilerin MYK'nın yönetici, uzman veya diğer pozisyonlarına naklen atanması mümkün değildir.
Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi; ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, mesleki ve teknik eğitim ve öğretim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı, işgücünün mesleki yeterliliğinin akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yapılan teorik ve uygulamalı sınavlar sonucunda belgelendirildiği, alınan belgelerin ulusal ve uluslararası düzeyde kıyaslanabilirliğinin sağlandığı, hayat boyu öğrenmenin desteklendiği, formel (örgün) eğitim almadan mesleği öğrenen kişilere bilgi ve becerilerini belgelendirme imkanının verildiği ve iş dünyası temsilcilerinin sürece ilişkin tüm kararlara aktif olarak katıldığı, kalite güvencesinin sağlandığı, adil, şeffaf ve güvenilir bir sistemdir.
Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin kurulmasındaki temel amaç eğitim ile iş yaşamının nitelik talepleri arasında işlevsel bir bağ kurmaktır. Bu sistem Türkiye'nin küresel ekonomide rekabet edebilmesi için ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünün yetiştirilmesini sağlayacaktır. İş dünyasının işgücüne yönelik mevcut ihtiyaçları ve geleceğe dönük eğilimleri, hazırlanmasına katkı sağlayacağı ulusal meslek standartları yoluyla eğitim sistemine yansıyacaktır. Yine eğitim dünyası da, amaçlarından birisi olan nitekli iş gücünün yetiştirilmesini bu sistem sayesinde etkin ve esnek bir şekilde gerçekleştirecektir. Bu sistemin en güçlü yönlerinden birisi, hayat boyu öğrenme anlayışını kabul etmesidir. Bu kapsamda herhangi bir eğitim almadan çalışarak beceri edinen bireyleri sahip oldukları becerileri belgelendirmeleri, bireylere farklı meslekler veya sektörler arasında yatay ve dikey geçişleri sağlaması, bulunduğu sektörde ve icra ettiği meslekte ortaya çıkan yeni gelişmeleri esnek bir şekilde mesleğine yansıtabilmesi ve bunu belgelendirebilmesi gibi imkanlar bu sistem sayesinde mümkün olacaktır.
Bu sistemde koordinasyon MYK tarafından sağlanmakta, MYK sistemde izleme, değerlendirme, görevlendirme ve yetkilendirme görevlerini üstlenmektedir. Kurumun faaliyet alanı eğitim ve istihdam kesimini birlikte ilgilendirdiğinden bütün karar süreçlerinde de ilgili sosyal tarafların katkılarının esas alındığı bir yaklaşım benimsenmiştir.
Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi’nin bileşenleri olan ulusal meslek standartları ve ulusal yeterlilikler; sektörlere ve mesleklere ilişkin yetkinliği ve temsil gücü olan ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kamu kurum/kuruluşları, işçi, işveren, meslek örgütleri ve sivil toplum örgütleri tarafından iş dünyasının ihtiyaçları ve geleceğe dönük eğilimleri ile eğitim dünyası ve diğer sosyal tarafların katkılarının esas alınması suretiyle hazırlanmaktadır. Ulusal meslek standartlarının hazırlanması, sınav ve belgelendirme sürecinde ölçme ve değerlendirmeyi sağlayacak ulusal yeterliliklerin hazırlanmasında temel girdi oluşturmaktadır. Sınav ve belgelendirme süreci de MYK’nın gözetimi ve denetimi altında gerçekleştirilmektedir. Belgelendirilmek istenilen yeterliliklerde TÜRKAK ya da Avrupa Akreditasyon Birliği ile çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış akreditasyon kurumlarından TS EN ISO/IEC 17024 (Uygunluk Değerlendirmesi - Personel Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar İçin Genel Şartlar) standardına uygun oluşturulmuş sistem dâhilinde akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları MYK tarafından yetkilendirilerek bu kuruluşların yaptığı sınavlarda başarılı olanlara MYK belgelerinin verilmesi sağlanmaktadır.
5544 Sayılı MYK Kanunu’nun 2. Maddesine göre tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanunun kapsamı dışında olup bunların dışındaki tüm meslekler kapsamda yer almaktadır.
(UMS) bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından kabul edilen gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur.
Detaylı bilgi için tıklayınız...
Sektör listesine ulaşmak için tıklayınız...
MYK Sektör Komitelerine ve sektör komitelerinde temsil edilen kurum ve kuruluşlara yönelik bilgilere ulaşmak için tıklayınız...
MYK Sektör Komitelerin görevlerine ulaşmak için tıklayınız...
Ulusal meslek standardı hazırlama sürecine yönelik detaylı bilgiye ulaşmak için tıklayınız...
Görüş sürecinde olan taslak meslek standartlarına ulaşmak için tıklayınız...
Yayımlanmış ulusal meslek standartlarına ulaşmak için tıklayınız...
Ulusal meslek standartları en geç beş yılda bir yeniden değerlendirilerek güncellenmektedir. Beş yıllık süre dolmadan gelen güncelleme talepleri de MYK tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde değerlendirilmekte ve taleplerin değerlendirilmesi sonucunda güncelleme yapılmasına karar verilen ulusal meslek standartları ile ilgili güncelleme çalışmaları yürütülmektedir.
Ulusal meslek standardı güncelleme sürecine yönelik detaylı bilgiye ulaşmak için tıklayınız...
Ulusal meslek standartları, bireylerin mesleğini icra edebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu tanımlamakta bir diğer ifade ile mesleklerin profilini ortaya koymaktadır. Söz konusu standartlar, sektörün ihtiyaçları doğrultusunda, MYK tarafından görevlendirilen sektörünü temsil kabiliyetine sahip kurum/kuruluşlarca ya da MYK tarafından oluşturulan meslek ve sektörle ilgili tarafların temsil edildiği (kamu kesimi ve sosyal taraf temsilcilerinin yer aldığı) çalışma gruplarınca hazırlanmaktadır. Bu sayede meslek standartları, ilgili meslekte istihdam edilen bireylerden iş piyasasının talep ettiği nitelikleri tanımlamaya imkân sağlamaktadır.
Ulusal meslek standartları temel alınarak hazırlanan ulusal yeterliliklerde yürütülen ölçme, değerlendirme ve belgelendirme faaliyetleri iş piyasasının talep ettiği niteliklere sahip bireylerin belirlenmesinde önemli bir rol üstlenmektedir. Bu bağlamda ulusal meslek standartları ölçme, değerlendirme ve belgelendirme şartlarının tanımlandığı ulusal yeterliliklere girdi teşkil etmektedir.
Ulusal meslek standartları, orta öğretim düzeyinde Milli Eğitim Bakanlığı ve yükseköğretim düzeyinde üniversiteler tarafından meslekî ve teknik eğitim ve öğretim programları ile de uyumlu hale getirilmekte ve bu sayede iş piyasasının talep ettiği meslek profiline uygun bireylerin yetişmesine katkı sağlamaktadır.
İş analizine dayalı ve iş piyasasının ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan ulusal meslek standartları; iş piyasasında faaliyet gösteren kuruluşlara insan kaynakları yönetim süreçlerinde (görev tanımlarının oluşturulması, personel seçiminin yapılması, eğitim, performans değerleme, iş değerleme vb.) kullanabilmeleri açısından önemli girdi sağlamaktadır.
Ulusal yeterlilikler;
- Ulusal ya da uluslararası meslek standartları temel alınarak hazırlanan,
- Öğrenme, ölçme-değerlendirme amacıyla kullanılan,
- Bireylerin mesleğini başarı ile icra etmesi için sahip olmaları gereken bilgi, beceri ve yetkinlikler ile bu bilgi, beceri ve yetkinlikleri kanıtlamaları için nasıl bir ölçme ve değerlendirme sürecinden geçmeleri gerektiğini açıklayan,
- MYK tarafından onaylanarak yürürlüğe giren teknik dokümanlardır.
Detaylı bilgi için tıklayınız...
Ulusal meslek standartları (UMS); bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu tanımlamakta bir diğer ifade ile mesleklerin profilini ortaya koymaktadır. Ulusal yeterlilikler ise, meslek standartlarını temel alarak geliştirilmekte ve ilgili ulusal yeterlilikte MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi olmak isteyen bireylerin nasıl bir ölçme ve değerlendirme sürecine tabi tutulacağına, başarı ve belgelendirme şartlarına ilişkin unsurları içermektedir.
Ulusal yeterlilikler ile uyumlu ölçme, değerlendirme ve belgelendirme faaliyetleri MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilmektedir. Yapılan sınavlar sonucu başarılı olan bireylere MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi verilmektedir.
Ulusal yeterlilik hazırlama sürecine yönelik detaylı bilgiye ulaşmak için tıklayınız...
Görüş sürecinde olan taslak yeterliliklere ulaşmak için tıklayınız...
Onaylanmış ulusal yeterliliklere ulaşmak için tıklayınız...
Ulusal yeterlilik güncelleme sürecine yönelik detaylı bilgiye ulaşmak için tıklayınız...
Ulusal yeterlilikte güncelleme yapılması durumunda hali hazırda ilgili ulusal yeterlilikte MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi kişilerin belgelerinin geçerliliği belge geçerlilik süresi sonuna kadar korunur.
Belgeli kişiler, belge geçerlilik süresi sonunda güncel ulusal yeterlilikte yapılan değişiklikler çerçevesinde yeniden değerlendirilir ve başarılı adayların belgeleri yenilenir.
Yeterliliğin önceki haline göre belgelendirilmiş olan belge sahipleri belge geçerlilik süresi sonunu beklemeden güncel ulusal yeterliliğe uygun olarak belge talebinde bulunabilir.
Hayat boyu öğrenmenin ve sürekli eğitimin desteklendiği ülkeler arasında hareketliliğin amaçlandığı Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminde, kişilerin birden fazla alanda yeterlilik belgesine sahip olabilmeleri mümkündür. Kişi mevcut belgesiyle çalıştığı işinden memnun olmadığında yeni yeterliliklere göre eğitim alarak ve kendisini geliştirerek yatay ve dikey geçişlerle farklı yeterliliklerde ve seviyelerde belge alma imkânına sahiptir.
5544 sayılı MYK Kanunun 2. Maddesinde belirtildiği üzere tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler MYK Kanunu’nun kapsamı dışında kalmaktadır. Bunların haricindeki bütün mesleklere ilişkin yeterliliklerde MYK belgelerinin verilmesi zaman içinde söz konusu olacaktır. Ancak belgelendirme süreci iş piyasasının öncelikleri, ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda sınav ve belgelendirme kuruluşlarının yetkilendirdikleri mesleklerde belgelendirme yapılabilmekte olup bu mesleklerin sayısı sistemin yaygınlaşmasına paralel olarak artacaktır.
Sınav ve belgelendirme süreci, belirlenen ulusal yeterliliklerde akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlarca yürütülmektedir. Belgelendirme için gerekli tüm işlemler MYK’nın gözetim ve denetimi altında, ilgili yeterlilikte yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından yürütülmektedir. Yetkilendirilmiş kuruluşun yapacağı ölçme ve değerlendirme sonucunda belgelendirilmesi uygun olan kişilere MYK Yönetim Kurulu’nun onayı ile MYK Mesleki Yeterlilik Belgeleri verilmektedir.
Mesleki Yeterlilik Belgesi almak için gereken şartlar ise her meslek için geliştirilen Ulusal Yeterliliklerle belirlenmektedir. Buna göre MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almak isteyen adaylar ilgili yeterlilikte yetkilendirilmiş personel belgelendirme kuruluşlarından birine başvururlar. Bu konuda yürütülen işlemlerin detayları MYK tarafından çıkarılan Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği ile belirlenmiştir.
5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu’na göre Kurum tarafından sınav ve belgelendirme konusunda yetkilendirilecek personel belgelendirme kuruluşlarının, Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği ile çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış diğer akreditasyon kuruluşları tarafından ilgili yeterlilikte TS EN ISO/IEC 17024 (Uygunluk Değerlendirmesi - Personel Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar İçin Genel Şartlar) standardına uygun oluşturulmuş sistem dâhilinde akredite edilmiş olmaları gerekmektedir. Akreditasyon sınav ve belgelendirme sisteminin oluşturulması, dokümantasyonu, uygulanmaya başlanması ve ardından akreditasyon kuruluşu tarafından yerinde denetimleri içeren bir süreçtir. Bu konuda Türk Akreditasyon Kurumu’ndan (www.turkak.org.tr) detaylı bilgi edinilebilir. Yetkilendirmeye ilişkin diğer hususlar ise Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği ile belirlenmiştir.
(Mevzuat, Rehber ve Kılavuzlar)MYK'nın en önemli görevlerinden biri Türk işgücünün küresel düzeyde rekabet edebilecek nitelik ve hareketliliğe sahip olmasıdır. Bunun için söz konusu belgelerin akreditasyon sistemi ile kalite güvencesinin sağlanması ve uluslar arası düzeydeki yeterlilik çerçevelerine uyumlu bir yapıya sahip olması büyük önem taşımaktadır. MYK bu kapsamda Avrupa Yeterlilikler Çerçevesiyle uyumlu Ulusal Yeterlilik Çerçevesinin geliştirilmesini sağlamakta; belgelendirme süreçlerinin kalite güvencesi ise MYK tarafından işletilen kalite güvence önlemlerine ek olarak Türkak veya Avrupa Akreditasyon Birliği bünyesindeki çok taraflı tanıma anlaşmasına taraf olan akreditasyon kuruluşları aracılığıyla sağlamaktadır.
- Ulusal Yeterlilik Sisteminde eğitim kurumlarının akreditasyonu; yetkili bir kurum tarafından, eğitim kuruluşlarının ulusal veya uluslararası kabul görmüş teknik ölçütlere göre değerlendirilmesi, yeterliğinin onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesidir.
- Eğitim ve öğretim kuruluşlarının akreditasyonunda esas alınacak değerlendirme ölçütleri, MEB, YÖK, eğitim akreditasyon kuruluşları ve işçi, işveren ve meslek kuruluşlarının görüşleri alınarak MYK Yönetim Kurulu tarafından belirlenecektir.
- Eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonu MYK tarafından yetkilendirilecek eğitim akreditasyon kuruluşları tarafından yapılacaktır.
Europass, Avrupa Parlamentosunun ve Konseyin yeterlilikler için tek bir saydamlık çerçevesi konusundaki 15 Aralık 2004 tarihli 2241/2004/EC sayılı Kararı ile oluşturulmuştur. Kişilerin beceri ve yeterliliklerinin Avrupa’da (Avrupa Birliği, EFTA/EEA ve aday ülkeler) açıkça ve kolayca anlaşılmasında ve hareketliliği sağlamada önemli bir araçtır.
Ulusal Europass Merkezlerinin Görevleri:
- Europass belgelerinin yönetimini koordine etmek;
- Europass'ı ve Europass belgelerini tanıtmak;
- Bilgi ve rehberlik merkezlerinin Europass ve Europass belgeleri hakkında iyi bir şekilde bilgilendirilmesini sağlamak,
- Tüm Europass belgelerinin ayrıca kağıda basılmış versiyonlarının bulunmasını sağlamak,
- Avrupa Ulusal Europass Merkezlerinde bir ulusal ortak görevi yapmak.
Europass belgeleri ve diğer hususlarda ayrıntılı bilgi www.europass.gov.tr adresinden edinilebilir.
AYÇ, Avrupa’daki farklı ülkeler ve sistemler arasında yeterliliklerin daha anlaşılır ve açık olmasını sağlamak için bir karşılaştırma aracı gibi çalışan ve ülkelerin yeterlilik sistemlerini birbirine bağlayan ortak referans çerçevedir. AYÇ tavsiye kararı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından 23 Nisan 2008 tarihinde kabul edilmiştir. Avrupada her ülkenin Ulusal Yeterlilik Çerçevesini (UYÇ) oluşturması ve bu referans çerçeve ile ilişkilendirmesi hedeflenmektedir. Bu sayede farklı ülke ve sistemler arasında açık ve kıyaslanabilir mekanizma oluşturulacaktır. UYÇ ile bireylerin sahip oldukları öğrenme çıktılarının tanınması, biriktirilmesi ve taşınması sağlanacaktır. Türkiye’de Ulusal Yeterlilik Çerçevesinin hazırlanmasından ve AYÇ ile referanslandırılmasından MYK sorumludur. AYÇ ve UYÇ ile ilgili ayrıntılı bilgi MYK Web Sitesinden elde edilebilir.